4/ Formacja ludzka Pawła

Mimo wszystko jednak Paweł nie urodzi! się eremitą i nie oddał się życiu zakonnemu od najmłodszych lat, lecz później. Obok czynników duchowych: wiary i modlitwy, działały w nim czynniki społeczne: uzdolnienia i praca. Sam przypominał wielokrotnie, z wyczuwalnym rozgoryczeniem, że przez wiele lat był „zajęty posługą płynącą z miłosierdzia, a polegającą na opiece nad krewnymi”. Jako pierwszy z gromadki siedemnaściorga rodzeństwa wcześnie musiał zająć się pomocą ojcu w działalności handlowej. W tym czasie ukształtowały się niektóre cechy jego osobowości, które zawsze, także w latach późniejszych, charakteryzowały go w jego misji założyciela, ojca duchowego i apostoła.

Źródło: Przeżyć własną śmierć. Sylwetka duchowa i wybrane pisma św. Pawła od Krzyża, pod red. Waldemara Linke C.P., Warszawa 1999.