3/ Męka Jezusa: najskuteczniejszy środek apostolatu

Kontemplacja i apostolat Pawła znajdują swoją ogniskową w Męce Jezusa. W miarę jak postępował drogą życia, łaska modlitwy i doświadczenie działań apostolskich przekonywały go coraz bardziej, że nie ma środka bardziej skutecznego dla uświęcenia chrześcijan jakiegokolwiek stanu i dla nawrócenia tych, którzy stoją daleko od Boga, niż pamięć o Męce Jezusa. Ona jest „najskuteczniejszym środkiem do wykorzenienia wad i doprowadzenia w krótkim czasie dusz do świętości”. Pasjoniści powinni być „ludźmi świętymi, którzy jak trąby ożywione Duchem Świętym przepowiadają, co czynił i cierpiał Chrystus z miłości do ludzi, podczas gdy większa ich część żyje zupełnie o tym zapomniawszy, co godne jest największego ubolewania i jest powodem tylu nieprawości, których wiele jest na świecie...; świętymi robotnikami, którzy by rozbudzili dusze uśpione w grzechu za pośrednictwem świętego przepowiadania najświętszych ran Syna Bożego Jezusa Chrystusa, by, ugodzone nimi wylały zbawcze łzy pokuty i poprzez ciągłą i pobożną medytację tychże ran zapalały się wciąż bardziej świętą bojaźnią Boga, żyjąc w świętości według własnego stanu”.

Paweł zachęcał do medytowania Męki zarówno kapłanów i zakonników, jak też świeckich żyjących w małżeństwie: „Jeśli poczuwa Pan natchnienie, by się ożenić, to proszę tak zrobić - pisze pewnemu młodzieńcowi z Grotte di Castro - ale proszę żyć w tym stanie w wierności Bogu. Proszę kontynuować medytację najświętszej Męki, przystępować dalej do sakramentów i być wdzięcznym Bogu”. Zgromadzenie przez niego założone ma na celu „nawrócenie i uświęcenie bliźnich przez wszczepienie im w serce ciągłej pamięci o Ukrzyżowanym”.

Pamięć o wielkich dziełach dokonanych przez Boga była najważniejszym elementem wiary Izraela w Starym Testamencie. W nowym przymierzu mówi się o pamiętaniu w podobny sposób o najwznioślejszym dziele, którego Bóg dokonał w Chrystusie. To, według słów samego Jezusa i wyraźnego przeświadczenia św. Pawła, jest celem podstawowym sakramentu eucharystii. Słusznie więc w teologii współczesnej podkreślono wagę żywej pamiątki. Jego gorliwość w szerzeniu tej pamięci zasadniczo przejawiała się w misjach i ćwiczeniach duchowych, ale nie ograniczało się to do tych znaczących posług. Zwłaszcza w Regułach pisze, że poza tymi środkami, szerzyć będą pamiątkę Męki w każdy dostępny im sposób, jak np. gdy „spowiadają, głoszą konferencje duchowe i przy każdej innej stosownej okazji”, ponieważ „temu, kto mieć będzie skuteczne pragnienie i prawdziwą troskę, by współpracować w tym dobru, nie zabraknie częstych okazji, by to czynić z wielkim pożytkiem dla własnej duszy i bliźnich; a jako że miłość Boża jest bardzo pomysłowa, nie tyle w słowach się objawia, ile w czynach i przykładach”. W tym tekście widać, że rozróżnienie między tym, co ma wartość i tym, co jej nie posiada, jest według Pawła, pochodną nie formy zewnętrznej, ale szczerego przekonania wewnętrznego.

Źródło: Przeżyć własną śmierć. Sylwetka duchowa i wybrane pisma św. Pawła od Krzyża, pod red. Waldemara Linke C.P., Warszawa 1999.